Aktywność psich seniorów

"Starzenie to złożony proces, który obejmuje wszystkie układy organizmu, jedne w mniejszym, a drugie w większym stopniu"

Aktywność w życiu naszych psów jest bardzo ważna, ale to powszechna wiedza. Oprócz codziennych spacerów z naszymi pupilami często wymyślamy im inne aktywności jak bieganie, pływanie czy sporty kynologiczne. Przez większość życia naszych psów przyzwyczajamy się do pewnej rutyny, tego ile pies chodzi na spacerze, jak często, jak długo oraz jak wyglądają jego treningi- jeżeli takowe ma. Nieuniknione jest, że w pewnym momencie nasz pies zaczyna się starzeć i wchodzi w etap życia psiego seniora. Czasami ciężko nam się pogodzić z myślą, że to już, że nasz pies jest coraz starszy i mogą zacząć pojawiać się różne zdrowotne czy behawioralne problemy. Należy jednak podejść do tego na spokojnie i zacząć myśleć nad tym, jak jeszcze lepiej zadbać o naszego psiaka, aby ostatnie lata życia upłynęły jak najlepiej i w jak najlepszym zdrowiu.

Starzenie to złożony proces, który obejmuje wszystkie układy organizmu, jedne w mniejszym, a drugie w większym stopniu. Jest to naturalny proces, analogiczny do tego zachodzącego u ludzi. Nie ma jeszcze złotego środka na starość, ani cudownego leku, lecz wieloma działaniami możemy poprawić komfort życia naszego psa w tym okresie.

Rzeczą jasną jest, że każdy pies jest inny i każdy psi organizm jest inny. Co oznacza również, że każdy pies będzie się starzeć inaczej i w innym wieku. To kiedy zaczyna się ta starość? Ciężko ustalić jedną wersję, zależy to od wielu czynników jak wielkość czy rasa. Wiele osób posiłkuje się taką tabelą:

WAGA (KG)

WIEK (LATA)

0-10

11-12

10-25

10-11

25-40

8-9

>40

7-8

Oznacza ona przede wszystkim tyle, że im większy pies, tym szybciej się starzeje. Jeżeli chodzi o rasę psa to owszem, mówi się o pewnych rasach, które krócej żyją, co wynika często z chorób, którymi są obciążone genetycznie, ale nie zawsze się to sprawdza. Do każdego psa należy podejść indywidualnie.

 

Skąd będę wiedzieć, że mój pies się starzeje? Na co zwrócić uwagę?
Jakie są objawy starzenia się psa?

 

Czasami ciężko zauważyć u naszego psa, że wszedł już w okres starzenia się, zwłaszcza jeżeli jest zdrowy i nie wykazuje żadnych objawów. Wtedy warto mieć z tyłu głowy powyższą tabelkę, aby pamiętać, że nawet jeżeli z zewnątrz wszystko jest super, to nie koniecznie musi tak być w środku.

O tym, czy Twój pies już się starzeje, czy zachodzą w jego organizmie jakieś zmiany, a może to początki jakiejś choroby może powiedzieć Ci weterynarz. Niestety sami nie zawsze jesteśmy w stanie wyłapać symptomy wskazujące na istnienie problemu, bo nie spędzamy z naszym psem 24h na dobę, obserwując go czy coś nas zaniepokoi. W związku z powyższym wiele rzeczy może nam umknąć, a kiedy udamy się do weterynarza, a ten zada nam pytania: ‘Ile Twój pies śpi w ciągu dnia? Jak zmieniła się jego aktywność? Czy w ostatnim czasie inaczej się zachowuje?’ to precyzyjna odpowiedź może być ciężka. Tutaj z pomocą przychodzi smart obroża The Woof, która dzięki monitorowaniu zdrowia i aktywności Waszego psiaka, informacjom o długości snu i wielu innym przydatnym funkcjom, będzie w stanie wyłapać najmniejsze odchylenia od codziennej normy, a w konsekwencji pozwoli Ci przedstawić precyzyjne informacje prowadzącemu lekarzowi weterynarii.

Profilaktyka to podstawa, więc jeżeli o niej pamiętasz i dbasz o swojego psiaka zawsze, nie tylko jak się coś dzieje, to na pewno wszystkie zmiany czy choroby wychwycicie na wczesnym etapie. Jeżeli nie robisz regularnych badań profilaktycznych, a Twój psiak wchodzi już w wiek seniora, to warto udać się do weterynarza i dowiedzieć się jakie badania warto wykonać! Z doświadczenia i wielu wywiadów z właścicielami w pracy mogę podać Ci typowe i najczęstsze objawy starzenia się psa:

  • zmiany w chodzie i aktywności – psiak więcej śpi, wolniej się porusza, częściej odpoczywa, nie daje rady przejść już tylu kilometrów co zawsze, może pojawić się kulawizna lub niechęć do wstawania, ogólnie wszystkie zmiany w poruszaniu się i aktywności są powodem do sprawdzenia, czy coś się dzieje z naszym psiakiem;
  • osłabienie wzroku i słuchu;
  • siwizna;
  • utrata masy ciała, zaniki mięśniowe;
  • problemy z wypróżnianiem się;
  • zmiany w zachowaniu – jak np. dezorientacja, problemy z nauką, niepokój, agresja, lęk separacyjny czy problemy w interakcjach z ludźmi i innymi psami;

Jest to lista objawów, które mogą wskazywać na proces starzenia się psa, ale też niektóre mogą pojawić się szybciej ze względu na jakąś chorobę. Nigdy nie należy lekceważyć żadnych objawów i tłumaczyć ich wiekiem, każdą niepokojącą zmianę u psa należy skonsultować z weterynarzem. Jeżeli już wraz z weterynarzem ustaliliście, że zmiany w zachowaniu to rozpoczynający się proces starzenia, to czas na trochę wiedzy jak zadbać o takiego starszego psiaka pod kątem aktywności.

"Jeżeli nie robisz regularnych badań profilaktycznych, a Twój psiak wchodzi już w wiek seniora to warto udać się do weterynarza i dowiedzieć się jakie badania warto wykonać! "

U starszych psów należy pamiętać o optymalnym ruchu. Nie należy popadać w skrajności, zbyt dużo ruchu może doprowadzić do pogorszenia stanu psiaka, kontuzji czy bolesności, ale także zbyt duże ograniczenie aktywności nie jest wskazane. Krótkie spacery i posadzenie psa na całe dnie w domu może przyczynić się do nadwagi, a ta z kolei do obciążenia stawów i innych chorób. Warto monitorować zmiany w masie ciała psa. W aplikacji The Woof możecie zapisywać i analizować wahania wagi. Ilość ruchu zależy od wielu czynników, czasami trzeba ją ograniczyć ze względu na występujące choroby, a czasami wręcz przeciwnie.  Do każdego psa należy podejść indywidualnie, dwa psy w tym samym wieku i tej samej rasy mogą mieć zupełnie inną aktywność. Dlatego tak ważne jest ustalenie tego na konsultacji z weterynarzem i zoofizjoterapeutą. U psich seniorów często spada masa mięśniowa i pojawiają się zaniki. Istotne jest, aby ćwiczyć z nimi te mięśnie, żeby w przyszłości nie doszło do sytuacji, że będą tak słabe, że pies nie będzie w stanie utrzymać się na czterech łapach. W fizjoterapii zwierząt wykorzystujemy bardzo dużo sprzętu do kinezyterapii (ćwiczenia aktywne), ale istnieją też zamienniki tych ćwiczeń, które można wykonać bez profesjonalnego sprzętu, wystarczy trochę przestrzeni i wyobraźni. 

 

Jakie ćwiczyć z seniorem? 

 
 Cavaletti- zamiennikiem może być kilka grubszych patyków czy gałęzi w lesie lub wystające korzenie drzew; można również wykorzystać w domu kije od miotły czy mopa, ustawić na odpowiedniej wysokości i zastawić czymś, aby trzymały się w miejscu.

 

Ćwiczenia na piłce – zamiast piłki można wykorzystać w domu pufę lub wysokie poduszki, a nawet kanapę; na dworze może to być pień, przewalone drzewo czy ławka.

 

Rozciąganie – wyciąganie odpowiednich mięśni, krótkie wytrzymanie w pozycji i kilka powtórzeń wystarczą, żeby wzmocnić ciało psiego seniora. Warto wspomóc się smaczkiem i w miarę potrzeby wesprzeć psa dłonią. 

"Należy pamiętać, aby każde ćwiczenie było wykonywane na nieśliskim podłożu i indywidualnie dopasowane do możliwości psa."

Drugą rzeczą jest bieżnia wodna, która rewelacyjnie sprawdza się w odbudowie mięśni, zwłaszcza u starszych psiaków. Warto wybrać się do zoofizjoterapeuty, aby dopasował odpowiedni zestaw ćwiczeń i nauczył właściciela co i jak robić w domu. O bieżni porozmawiamy w przyszłości, bo ma ona bardzo dużo atutów, nie tylko w przypadku psich seniorów!

Kolejną istotną rzeczą, którą zawsze powtarzam właścicielom psów to obserwacja swojego pupila i reagowanie. Jeżeli widzimy, że nasz pies nie chce zrobić czegoś, z czym nigdy nie miał problemu np. wejście po schodach lub po prostu wyjście na spacer to nie zmuszamy go na siłę, tylko zastanawiamy się, dlaczego tak jest i obserwujemy czy będzie się to powtarzać, a w razie czego konsultujemy z odpowiednim specjalistom. Często słyszę od właścicieli: ‘mój pies się uparł, że nie chce iść na spacer’, no to już mówię, że on się nie uparł tylko prawdopodobnie był jakiś inny istotny powód, przez który nie chciał wyjść, może było za gorąco, albo coś go bolało, albo wystąpił jakikolwiek inny powód może behawioralny, dla którego odmawiał wyjścia na spacer.

Nadwaga i otyłość

 

Następnym bardzo ważnym tematem w kontekście aktywności starszych psów jest otyłość. Odpowiednia masa ciała to klucz do wyeliminowania lub zminimalizowania ryzyka wystąpienia wielu chorób. Od zawsze wiadomo, że jeżeli człowiek jest otyły, to mogą wystąpić problemy ze stawami, cukrzycą czy innymi chorobami narządów wewnętrznych. Podobnie jest u zwierząt, otyłość przyczynia się do wystąpienia wielu chorób. Może to też występować sytuacja odwrotna, czyli jakaś konkretna choroba przyczynia się do nadwagi, a później otyłości. Wtedy często powstaje błędne koło choroba-otyłość-choroba. Ważne jest, żeby słuchać innych kompetentnych osób i nie lekceważyć ich zdania. Ja w gabinecie spotykam się czasami z sytuacjami, że przychodzi do mnie pies, u którego widzę, że powinien zrzucić kilka kilogramów i wspominam o tym właścicielowi. Następnie tłumaczę jakie mogą być tego konsekwencje i doradzam jak najlepiej się za to zabrać, po czym widzę kompletny brak zainteresowania tym lub- co gorsza- obrażanie się i mówienie ‘no jak to, mój pies przecież dobrze wygląda’ albo ‘on i tak mało je, a na aktywności nie mam czasu’. Do mojego gabinetu przeważnie przychodzą psy z konkretnym problemem, więc jeżeli widzę, że ten pies dodatkowo jest otyły, a właściciel totalnie się tym nie przejmuje i nie chce z tym nic zrobić, to niestety mam świadomość, że moja praca może pójść poniekąd na marne. Kiedy ja staram się pomóc psiakowi, zadbać o jego stawy, umięśnienie, prawidłowy chód i wyeliminować ewentualny ból, to za jakiś czas stan tego psiaka może się znowu pogorszyć, gdyż nadmiar kilogramów powoduje mocne obciążenie stawów, a u psów, które już mają problem z tym problem, może to doprowadzić nawet do niedowładu, a w konsekwencji czasem i do uśpienia psa.

 

Jak walczyć z nadwagą i otyłością u starszych psów?

 
Na początku sprawdzić, czy problem z nadwagą/otyłością nie przyczynił się do pojawienia chorób wewnętrznych, zbadać dokładnie psa u weterynarza. Jeżeli okaże się, że pies jest zdrowy to po pierwsze dobrać odpowiednią dietę. Tutaj może pomóc dietetyk, ustali on co i w jakich ilościach powinien dostawać pies. Po drugie należy zadbać o odpowiednią ilość ruchu, w tym przypadku pomocna może być wizyta u zoofizjoterapeuty i ustalenie planu działania, dobranie odpowiedniej formy i ilości treningu do psa. Przy nadwadze najlepszą formą zrzucenia zbędnych kilogramów jest bieżnia wodna, która ułatwia otyłemu psu chodzenie, odciąża stawy, buduje mięśnie, a co najważniejsze pies się rusza i to czasami długo (nawet do 45 minut) dzięki czemu chudnie.

Czego należy unikać u starszych psów? Czego psi senior nie powinien robić?

 

➔  Chodzenie po schodach – tak naprawdę po schodach nie powinien chodzić żaden pies, niezależnie od wieku czy stanu zdrowia. Wiadomo jednak, że ciężko to wyeliminować, gdyż duża ilość bloków czy kamienic nie ma windy. Niestety u starszych psów mogą pojawić się duże problemy przy chodzeniu po schodach, dlatego należy o tym pamiętać, kiedy mieszkamy na 4 piętrze bez windy i bierzemy pod opiekę psa, który waży 40 kg. Może się okazać, że kiedyś ten pies nie da rady wejść po schodach i trzeba będzie go wnosić, yorka jeszcze damy radę, ale labradora? Schody również trzeba wyeliminować lub ewentualnie ograniczyć przy wielu schorzeniach jak np. po operacji zerwanego więzadła, po operacji kręgosłupa czy ogólnie przy problemach ze stawami.

➔ Śliskie podłoże – tak, tak… to te nieszczęsne dywany, o które ja w swoim gabinecie często proszę, aby właściciele rozłożyli w domu. Niestety, ale starsze psy w większości przypadków mają problemy ze stawami i poruszaniem się, a na śliskim podłożu często się rozjeżdżają, co może powodować ból, a także zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia urazu. Wyobraź sobie, że wracasz do domu, Twój pies z radości zeskakuje z kanapy i biegnie szybko do Ciebie po tych śliskich panelach. Ja tutaj widzę dwa momenty potencjalnego urazu – pierwszy w trakcie zeskoku z kanapy (pies może się rozjechać na panelach) i drugi w trakcie pełnego biegu (tutaj bardzo łatwo o poślizgniecie łapy). W takim momencie bardzo często dochodzi do urazów kręgosłupa, więzadła czy urazów mięśniowych. Co wtedy? Często operacja, jeżeli jest możliwa, leki, rehabilitacja… czasami jest to nawet kilka tysięcy złotych i dużo bólu i cierpienia… A wystarczyło wyłożyć dla psa jakieś dywany czy maty antypoślizgowe i problemu by nie było. 

➔ Bieganie za piłką – w tej zabawie niebezpieczne są zrywy, czyli moment, kiedy pies łapie piłkę, zrywa się i zawraca do nas. U starszych psów, które mają często słabsze umięśnienie, zwyrodnienia w stawach czy problemy z kręgosłupem może dojść do urazu lub dużego przeciążenia. Pies ekscytuje się piłką, bo jest to zabawa i lubi to, ale często podczas tej zabawy towarzyszy mu ból i dyskomfort, którego nie pokazuje. Aktywność zawsze należy odpowiednio dobrać do psa i jego problemów. Jeżeli psiak jest już starszy i ma problemy stawowe, ale nadal wymaga dużo ruchu to lepiej iść z nim na dłuższy spacer lub pobiegać po prostej albo puścić ze smyczy i kontrolować co i jak robi.

➔ Szaleńcze zabawy z innymi psami – tutaj mam na myśli rzeczy typu skakanie na siebie, fikołki, ganianie się, wskakiwanie na kręgosłup, przewracanie się, turlanie itp. Te wszystkie rzeczy w pewnym wieku i przy pewnych problemach są przeciwwskazane.

➔ Wskakiwanie i zeskakiwanie – chodzi tutaj przykładowo o kanapę lub samochód. W takich momentach, zwłaszcza przy zeskakiwaniu, łatwo o uraz lub przeciążenie. Starsze psiaki często mają problemy ze wskoczeniem na kanapę, a podczas zeskakiwania mogą źle upaść i coś sobie zrobić. Warto pomyśleć wtedy o rampie do samochodu czy schodkach do kanapy. Takie rozwiązanie dobrze wprowadzić już od najmłodszych lat psiaka, ponieważ np. podczas wyskakiwania z bagażnika pies mocno obciąża nadgarstki i robiąc to przez całe życie, mogą z wiekiem pojawić się zmiany zwyrodnieniowe w tym stawie.

" tak naprawdę po schodach nie powinien chodzić żaden pies, niezależnie od wieku czy stanu zdrowia"

Często u starszych psów mówimy o wielu ograniczenia, a przede wszystkim o ograniczeniu ruchu czy zabaw i tutaj wielu właścicieli mówi, że ma problem, bo pies się nudzi i rozpiera go energia. Istnieją inne zabawy i metody, aby zmęczyć psa i dać mu trochę rozrywki w ciągu dnia, które są dla niego odpowiednie. Mowa tutaj o wszystkich zabawach umysłowych, węchowych. Aktualnie na rynku istnieje mnóstwo kreatywnych zabawek dla psa, ponadto wiele takich rzeczy jak do zabaw węchowych (np. mata) możemy wykonać sami w domu. Taka zabawa zajmie psa na jakiś czas i zmęczy go, przez co nie będzie już tak bardzo prosił o inną aktywność. Kiedy pies jest młody, to uczymy go wielu komend czy sztuczek i z czasem o tym zapominamy, a psi umysł powinien pracować całe życie i również dla starszego psiaka nauka czegoś nowego czy ćwiczenie już nabytych komend jest czymś bardzo ważnym i potrzebnym. Nie jest prawdą, że starszego psa już nie da się nauczyć i mój prywatny psiak jest tego przykładem. Zaczęłam z nim ćwiczyć wiele rzeczy, kiedy wzięłam go ze schroniska, a miał wtedy 8 lat. Był mocno nieogarniętym psem, nie znał żadnych komend, nie słuchał się, a smycz była mu kompletnie obca. Większość rzeczy udało nam się pięknie wypracować. Dzisiaj ma 13 lat i ćwiczymy cały czas, aby pobudzać jego umysł do pracy. Należy tylko pamiętać, aby nie zamęczyć psa, gdyż starszy umysł uczy się wolniej i szybciej się męczy.

Pamiętajcie! Starszy psiak potrzebuje odmiennego podejścia i zmiany rutyny, do której przyzwyczailiście się przez wspólne lata razem. Pamiętajcie o profilaktyce, odpowiednim ruchu i unikaniu rzeczy, które mogą spowodować uraz. Chodźcie na wizyty do różnych specjalistów – weterynarzy, dietetyków, zoofizjoterapeutów, behawiorystów. Nawet jedna wizyta może wnieść dużo dobrego do życia Waszego psiaka.

Antonina Poniatowska

Zoofizjoterapeutka

Nasza strona używa ciasteczek. Internetowych, nie tych dla piesków. Są one wymagane, więc jeżeli chcesz korzystać z naszego serwisu, musisz wyrazić na nie zgodę. Więcej o ciasteczkach i o tym, jak przetwarzamy Twoje dane znajdziesz w naszej Polityce Prywatności